“ПАРАЛЛЕЛ ДУНЁ”ДАН ХАБАР
Ўзбекистон воқелигида мени энг кўп ҳайратга соладиган нарса – Тарих ва Бугунги кун ўртасидаги параллелдир. Мен бу паралелдаги такрорийликдан эмас (зотан, ўлкамизда зулм такрорийлиги анъанага айланган) балки, бу параллелларнинг бир-бирини умуман “кўрмаслиги”дан ҳайратланаман.
Масалан, ҳукумат томонидан молиялаштирилган ахборот воситаларида ўтган асрнинг 30 йилларида яшаб ўтган ўзбек ёзувчи ва шоирларига нисбатан ўтказилган қатағон ва қатлиомлар ҳақида оташин маърузалар қилинар экан, айни бу маърузалар фонида замонавий шоир ва ёзувчилар ҳам худди ўшандай “ғайрат” билан қатағон қилинаётганини ҳеч ким “кўрмайди”.
Гўё бу зулмлар “параллел дунёда”, арвоҳлар дунёсида амалга оширилаётгандай…
Бугун Ўзбекистондан, аниқроғи, “Параллел дунё”дан олган хабарларимизга кўра, мухолифат лидери шоир Муҳаммад Солиҳнинг шеърларини ўқиган ёш ижодкорлар Давлат Хавфсизлиги Хизмати идораси ходимлари тарафидан, сўроқ қилнмоқда, дўқ-пўписалар билан қўрқитилмокда, уларга “сени Акром Маликнинг ёнига тиқиб қўямиз,” деб таҳдидлар қилинмоқда.
Бу хусусда бир ҳафта олдин “Адабиёт манзаралари журнали” саҳифасида бир ёш шоирнинг мақоласи ҳам эълон қилинганди. Буни ўткинчи воқеа деб ўйлагандик. Аммо Ўзбекистондан бугун олинган хабарларга кўра, бу репрессив ҳаракатлар тенденция ҳолини олмоқда.
Бу ёш ижодкорлар Мухаммад Солиҳнинг шеърларини ва ёки китобларини тарқатгани учун эмас, балки, ўз уйларида бир-иккита дўст йиғилиб, унинг шеърларини ўқиганлари учунгина тазйиқ остига олинмоқдалар.
37 йиллардан бугунги қатағонларнинг ягона фарқи – Сталин пайтида шоирларнинг ўзлари қатағон қилинган бўлса, бугунги ўзбек ҳукумати ҳатто сталинчилардан ҳам каттароқ “жонбозлик” кўрсатиб, ўз юртидан қувғин қилинган шоирнинг шеърларини ўқиган инсонларни ҳам қатағон қилмоқда.
Яъний, бугунги ҳукумат ўз “устоз”ларидан ҳам ўтмоқда.
Биз бу янги ҳукумат рахбарига анча умид билан қараган эдик, унинг И.Каримов разолатини такрорламайдиган даражада фикр соҳиби бўлса керак, деб ўйлагандик.
МАҚСУД БЕКЖОН
24.05.2020
Мақсуд Бекжон 