Мақсуд Бекжон

Чингизхон даврида хозирги Хитой давлатининг пойтахти бўлган Пекин шахри Хонбалиқ, яъний, “Хон шаҳри”, Уйғуристон (ҳозирги Шарқий Туркистон) маркази эса, “Бешбалиқ”, яъний, “Беш шаҳар” деб аталган. Афғонистондаги дунёнинг энг қадим шаҳарларидан бири бўлган Балх шаҳрининг этимологик илдизи ҳам “Балиқ”сўзи билан боғлиқ бўлиш эҳтимоли катта.

Қадимги туркчада “шаҳар” маъносида қўлланилган “балиқ” сўзининг этимологияси эса, “бўллиқ”, яъний, мўллик, баракатлилик, кўплик(одамлар, уйлар ва ашёларнинг мўллиги) тушунчасидан келиб чиққан бўлиш эхтимоли юксакдир. Бундай  сифатлаш усулининг Самарканд шаҳрининг “Семизкент”, яъний, ўзига тўқ деган тушунчадан қайноқлангани ҳақидаги тарихий манбалар мисолида ҳам кўришимиз мумкин.

Максуд.Бекжон

07.11.2020